Groene Gangmaker: Baanbrekers voor nieuwe energie in Oudeschoot

In het dorp Oudeschoot hebben ze ambitie. Het plan om de 320 aan de A32 gelegen woningen in de Uitvindersbuurt niet alleen te isoleren, maar ook duurzaam te verwarmen met behulp van zonnecollectoren, is niet anders dan ambitieus te noemen. Maar daar doen ze nog een schepje bovenop: op termijn willen ze een warmte-koude-opslag realiseren.

Daardoor wordt ook het projectdoel behaald om alle energie voor de wijk zelf op te wekken. Het project is een samenwerkingsverband tussen Plaatselijk Belang Oudeschoot, Hoekstra Installatietechniek, buurtvereniging De Ferbining, woningcorporatie Accolade en enkele inwoners.  

Groene Gangmakers 

Dit project is een van de vijf Groene Gangmakers in Heerenveen. Dit zijn buurten, wijken, coöperaties of andere samenwerkingsvormen uit gemeente Heerenveen die elk maximaal €100.000,- van gemeente en provincie hebben ontvangen om hun duurzame energie-idee uit te voeren. 

Pieter Lantermans: “Er waren tien ideeën ingediend. Dat van ons had veel pluspunten, dus we waren niet heel verrast dat we de prijs wonnen. We scoorden hoog op sociaal draagvlak, omdat er al veel betrokkenheid in de wijk is. Een minpunt was wel dat het een groot, veelomvattend idee is.” Het is inderdaad een ambitieus voorstel wat er ligt: de bedoeling is om de Uitvindersbuurt aardgasvrij te maken. Deze buurt ligt langs de snelweg A32. Onder de groenstrook tussen snelweg en bebouwing komt een groot warmtepark, van waaruit de woningen worden verwarmd. De geluidswering wordt toekomstproof gemaakt en het park krijgt een opknapbeurt. 

LEEF 

Het project, dat de naam LEEF-project kreeg, heeft heel wat voeten in de aarde en is complex. “Zo ambitieus en complex als wij het aanpakken, daar kun je bijna een aparte projectleider op zetten”, bevestigt Pieter Lantermans, voorzitter van het Plaatselijk Belang.  

Die aparte projectleider komt er niet, maar LEEF Oudeschoot heeft wel een bureau in de arm genomen om het technische gedeelte van het project verder te onderzoeken. Want hoe kun je de 320 woningen – waarvan 94 koop en 226 huur – in de Uitvindersbuurt, direct langs de snelweg, het beste verduurzamen? En hoe bereik je het projectdoel om alle energie voor de wijk, zelf op te wekken? 

Buffervat, PVT panelen en isolatie 

De projectgroep speelt met verschillende ideeën. Ze willen graag, net als Nagele in de Noordoostpolder, een enorm buffervat voor warm water ondergronds brengen. Daar kunnen ze dan ’s winters warmte uit putten die ’s zomers is opgewekt. De woningen hebben allemaal een plat dak: ideaal voor PVT zonnepanelen om de warmte mee op te wekken.  

Een andere mogelijkheid is het plaatsen van een geluidswering van PVT panelen langs de A32. Eeltje Bakker: “Dat kan; in Brabant hebben ze er ook één. En we slaan dan twee vliegen in één klap, want de geluidwering is hier lager dan eigenlijk zou moeten.” Natuurlijk moeten de woningen eerst goed worden geïsoleerd: stap 1. 

Trots op eigen buurt 

Er kan seriematig worden gewerkt, wat financieel aantrekkelijk is. Maar hoe krijg je de bewoners mee? Wie betaalt wat en wie kán wat betalen? Om deze uitdaging te tackelen heeft LEEF Oudeschoot in haar projectplan extra nadruk gelegd op het sociale stuk. “We willen het echt van onderop laten ontstaan. Door bewoners te betrekken bij de plannen en hen mee te laten denken. We hopen samen te ervaren dat alles mogelijk is als we er samen de schouders onder zetten. We willen de inwoners van de Uitvindersbuurt weer trots maken op hun eigen buurt”, vertelt Bakker. 

Sociaal belang 

De naam van de buurt past overigens goed bij de plannen, want de ideale combinatie van technieken moet voor deze woningen nog worden uitgevonden. Hiermee is adviesbureau Ekwadraat uit Leeuwarden aan de slag. Bakker wil daarnaast Energysense bij het project betrekken. Dit is een onafhankelijk bevolkingsonderzoek van de Hanzehogeschool, dat zich bezighoudt met het energieverbruik en de verduurzaming van huishoudens. Bakker las erover in de Leeuwarder Courant en wat hem vooral aansprak, is dat het onderzoek benadrukt hoe belangrijk het sociale gedeelte van de energietransitie is. 

Buurtbarbecue 

Bakker: “Je kunt de techniek wel voor elkaar hebben, maar mensen moeten ook mee willen doen. Daarom heb ik contact gelegd met de lector achter het onderzoek, in de hoop dat zij een DNA-profiel van de buurt kunnen maken aan de hand van enquêtes. De uitkomsten van Ekwadraat en die van Energysense vormen dan samen ons haalbaarheidsonderzoek. Daaruit we kunnen concluderen wat realistisch, financieel en technisch mogelijk is. Dan moeten we maar eens een buurtbarbecue organiseren om de bewoners daarover te informeren. We willen ze een zo concreet mogelijk plaatje kunnen voorhouden waaruit blijkt wat het precies kost, wanneer ze de investering er ongeveer uit hebben en hoeveel geld ze dan kunnen besparen. Het moet gaan leven. Ons project valt of staat met de betrokkenheid van de buurt.” 

Vooroplopen 

De ambitieuze deadline van twee jaar is niet gehaald. Toch willen ze graag vooroplopen. Niet wachten tot de woningcorporatie over een jaar of tien iets heeft bedacht voor Oudeschoot, maar zelf aan de slag. En als hun gekozen methode hier werkt, kunnen ze die mogelijk ook uitvoeren in andere buurten en wijken. 

Olievlek 

Bakker: “We hebben een fijne club mensen. We vormen samen het bestuur van Plaatselijk Belang en doen daarnaast dit project, met hulp van buurtvereniging de Ferbining – die de Uitvindersbuurt vertegenwoordigt – en van Frans Schaaf die als inwoner erg betrokken is. We hebben er zin in. Ook al weten we dat ons plan complex en ambitieus is. We gaan er gewoon voor. Daarom kijken we ook niet teveel naar de tijd. We doen gewoon wat we kunnen en zijn niet van plan te stoppen. Want we willen uitbreiden als een olievlek, maar we beginnen klein. Dat is voor nu groot genoeg.”